Διάρκεια τοκετού και Στάδιο διαστολής. Ο τοκετός είναι η αυτόματη εκβολή του κυήματος και των εξαρτημάτων του. Η πορεία του τοκετού χωρίζεται σε τρία στάδια:

  • στο στάδιο της εκβολής,
  • της εξωθήσεως και
  • της υστεροτοκίας.

Διάρκεια τοκετού:

Στις πρωτότοκες η διάρκεια του τοκετού είναι 16 έως 24 ώρες περίπου και στις πολύτοκες 8 έως 12 ώρες, από τις οποίες χρειάζονται στις πρωτότοκες 13εως 18 ώρες για τη διαστολή, ενώ στις πολύτοκες 6 έως 9 ώρες. Η περίοδος εξωθήσεως διαρκεί στις πρωτότοκες 2 έως 3 ώρες και στις πολύτοκες 1 εώς2 ώρες.

Οι νέες γυναίκες γεννούν γρηγορότερα από τις πιο μεγάλες, όπως και η εγκυμοσύνη τους επίσης είναι κατά κανόνα ευκολότερη. Τον καλύτερο τοκετό τον έχει η γυναίκα, της οποίας ο οργανισμός έχει πλήρως αναπτυχθεί, δηλαδή μεταξύ 22 και 25 ετών.

Στάδιο διαστολής

Η πρώτη φάση του τοκετού αρχίζει με την έναρξη των πρώτων ωδίνων και λήγει με τη πλήρη διαστολή του στομίου της μήτρας.

Χαρακτήρας των πόνων του τοκετού

Οι πόνοι αυτοί είναι οι μοναδικοί φυσικοί πόνοι του οργανισμού της γυναίκας, δηλαδή πόνοι που δεν προέρχονται από ασθένεια ή τραυματισμό. Προκαλούνται από ρυθμικές συσπάσεις του μυϊκού πλέγματος της μήτρας, που προχωρούν από πάνω προς τα κάτω και που εξωθούν τελικά το παιδί.

Διακρίνουμε τρεις ομάδες πόνων ( ωδίνες ) :

α) Τους προπαρασκευαστικούς και καταθλιπτικούς πόνους.

β) Τους κυρίως πόνους του τοκετού ( διαστολής και εξωθήσεως ).

γ) Τους πόνους της υστεροτοκίας.

Οι προπαρασκευαστικές και οι καταθλιπτικές ωδίνες:

Τις ωδίνες αυτές τις αισθάνεται η επίτοκος στο τέλος της εγκυμοσύνης – συχνά αρκετές ημέρες προ του τοκετού- σε ακανόνιστα και σε μεγάλα χρονικά διαστήματα. Οι προπαρασκευαστικές ωδίνες μπορεί να είναι τόσο πολύ δυνατές, ώστε να δημιουργούν την πλάνη ότι αρχίζει ο τοκετός.

Ωδίνες διαστολής:

Αρχίζουν σε κανονικά διαστήματα, αρχικά κάθε 1 έως 15 λεπτά, αργότερα κάθε 5 λεπτά περίπου. Οι ωδίνες διαστολής δημιουργούνται στις συστολές του μυϊκού πλέγματος του άνω τμήματος της μήτρας. Αυτό το τμήμα, που αποτελεί το κύριο σώμα της μήτρας, το ονομάζουμε ενεργό τμήμα. Κάτω από αυτό το τμήμα είναι το ενδιάμεσο τμήμα, ο ισθμός, που δεν λαμβάνει μέρος στις ωδίνες, και το τμήμα του σωλήνα του τραχήλου, που στην αρχή φράσσει το στόμιο της μήτρας.

Τρόπος επίδρασης των ωδίνων διαστολής:

Κατά τη διάρκεια των ωδινών αυτών γίνεται κοντύτερο το τμήμα του ενεργού σώματος. Δεδομένου ότι δεν μπορεί να συμπιεστεί το εσωτερικό της μήτρας με το παιδί, τραβιέται προς τα επάνω το τμήμα του σωλήνα του τραχήλου και έτσι χωρίζεται σιγά σιγά το στόμιο της μήτρας. Ο ισθμός χρησιμεύει σ’ αυτήν τη φάση, για να μεταβιβάζει την πίεση, συγχρόνως δε πιέζεται το παιδί, που περιβάλλεται από το γεμάτο με υγρό θυλάκιο, προς τα κάτω.

Ρήξη του θυλακίου:

Η ρήξη του θυλακίου γίνεται συνήθως στο τέλος της περιόδου διαστολής. Το θυλάκιο του κυήματος σπάζει και εξέρχεται το ενάμνιο υγρό, αν και τόσο το θυλάκιο, όπως και οι υμένες του ωαρίου είναι δυνατό να διαρραγούν και πριν από τον τοκετό.

Καθώς προχωρεί η διαστολή του στομίου της μήτρας αποκολλάται το τοίχωμα της μήτρας από το θυλάκιο που περιέχει το παιδί. Το θυλάκιο όλο και περισσότερο ελευθερώνεται από τη μήτρα, μέχρι που το ελεύθερο τμήμα του κρέμεται μέσα στον κόλπο.