Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή της διάθεσης όπου το άτομο έχει μια αρνητική οπτική για τον εαυτό του, θεωρεί ότι τίποτα δεν έχει νόημα οπότε δυσκολεύεται να αντλήσει ικανοποίηση από τις καθημερινές δραστηριότητες. Τα περιστασιακά συναισθήματα θλίψης και η κακή διάθεση είναι φυσιολογικά όμως όταν τα αρνητικά συναισθήματα είναι συνεχή για πάνω από 2 εβδομάδες και εμποδίζουν την λειτουργικότητα του ατόμου τότε μιλάμε για κατάθλιψη. Η κατάθλιψη μπορεί να συμβεί στον καθένα ανεξάρτητα από το φύλο, την ηλικία και την κοινωνικοοικονομική του κατάσταση.
Τα συμπτώματα ποικίλλουν:
- Αίσθημα αναξιότητας και ανεπάρκειας/έλλειψη ελπίδας
- Απελπισία/απογοήτευση/άγχος
- Συνεχή στεναχώρια/πεσμένη διάθεση
- Ανεξήγητα άλγη και πόνοι
- Απώλεια ενέργειας/κόπωση/εξάντληση
- Απώλεια ευχαρίστησης των καθημερινών δραστηριοτήτων ή απόσυρση
- Αυπνία/υπνηλία
- Απότομη απώλεια /πρόσληψη βάρους
- Δυσκολία στη συγκέντρωση/προβλήματα μνήμης
- Πιθανές αυτοκτονικές τάσεις
- Προβλήματα προσανατολισμού
- Ευερεθιστότητα
- Λόγος μονότονος και βραδύς/μονολεκτικές απαντήσεις
- Βλέμμα απλανές
- Συχνό ξέσπασμα σε κλάματα χωρίς αιτία
- Αίσθημα ενοχής
- Ελάττωση της σεξουαλικής διάθεσης
- Εγκατάλειψη προσωπικής καθαριότητας και περιποίησης
Η κατάθλιψη οφείλεται στην αλληλεπίδραση γενετικών, βιολογικών και ψυχοκοινωνικών παραγόντων. Οι γενετικοί παράγοντες αναφέρονται στο οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης καθώς άτομα με πάσχοντες συγγενείς έχουν περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν την νόσο εάν επιδράσουν στρεσσογόνοι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες. Οι βιολογικοί παράγοντες μπορεί να είναι ορμονικές αλλαγές, διάφορα παθολογικά προβλήματα υγείας, αλκοόλ, ναρκωτικές ουσίες και φάρμακα. Οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες μπορεί να είναι τα ενδοοικογενειακά προβλήματα και οι συγκρούσεις, η σωματική/ψυχολογική βία, ο θάνατος αγαπημένων προσώπων, ο χωρισμός, τα οικονομικά προβλήματα, η απόλυση από την εργασία, η μοναξιά κ.α.
Η σωστή πληροφόρηση σχετικά με τη διαταραχή, η αναγνώριση συμπτωμάτων, και η αναζήτηση βοήθειας από κάποιον ειδικό είναι τα σημαντικά βήματα για τη θεραπεία. Η θεραπευτική προσέγγιση των ειδικών γίνεται μέσω κάποιας ψυχοθεραπείας, με τη συνταγογράφηση φαρμάκων ή με το συνδυασμό και των δυο. Υπάρχουν όμως και κάποια πράγματα που μπορεί να κάνει το ίδιο το άτομο για να βγει από αυτή την κατάσταση όπως άσκηση, συμμετοχή σε συλλόγους, εθελοντική εργασία, ενασχόληση με ευχάριστες δραστηριότητες, σωστή διατροφή, φροντίδα κάποιου ζώου οικόσιτου ή αδέσποτου, εκμάθηση νέων δεξιοτήτων, ατομική περιποίηση, διαίρεση των εργασιών σε μικρότερα κομμάτια και αποφυγή στρεσσογόνων καταστάσεων. Επίσης η στήριξη από κοντινά πρόσωπα βοηθάει τη βελτίωση της κατάστασης. Η ενθάρρυνση και η παρότρυνση για τα παραπάνω, τα ωραία λόγια, η αγκαλιά και οι κοινές δραστηριότητες και έξοδοι είναι τα κλειδιά για την ανάκαμψη του ατόμου στην καθημερινότητα.
ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ