Επικοινωνούμε με την Οικογένεια μας;
Αλλάζοντας τον τρόπο που Επικοινωνούμε με την Οικογένεια μας
Υπάρχουν πολλών ειδών οικογένειες που πλαισιώνουν την κοινωνία που ζούμε πυρηνικές, εκτεταμένες, μονογονεϊκές, οικογένειες με χωρισμένους γονείς, χωλές οικογένειες, οικογένειες με ομοφυλόφιλους γονείς κ.οκ.
Ανεξάρτητα από το είδος της οικογένειας αυτό που έχει πραγματική σημασία είναι πως αισθάνεται κάθε μέλος που ανήκει στην συγκεκριμένη οικογένεια. Τον ευχαριστεί η παρέα της οικογένειας του ή τον κάνει να δυσφορεί? Αισθάνεται άνετα αρκετά να είναι ο εαυτός του χωρίς να αισθάνεται ότι κατακρίνεται? Νιώθει ότι τα άλλα μέλη τον σέβονται και τον εκτιμούν? Νιώθει την αγάπη τους και την αποδοχή τους? Είναι τιμωρητική η οικογένεια του ή αναγνωρίζει το δικαίωμα στο να κάνει κανείς λάθη και να μαθαίνει από αυτά?
Είναι δύσκολο κανείς να περιγράψει την οικογένεια του με ένα ναι ή ένα όχι στα παραπάνω ερωτήματα. Μπορεί όμως να αναγνωρίσει στοιχεία της οικογένειας του όταν θέσει αυτά τα ερωτήματα στον εαυτό του. Όταν αυτές οι απαντήσεις τείνουν περισσότερο να τον κάνουν να νιώθει δυσφορία και δυσαρέσκεια στην σκέψη της οικογένειας του, τότε ίσως να επιθυμήσει να κάνει κάτι για να αλλάξει αυτό το συναίσθημα. Όσο δύσκολες και αν είναι οι συνθήκες διαβίωσης μέσα σε μια οικογένεια η δυνατότητα για αλλαγή υπάρχει πάντοτε ακόμα και όταν κανείς νομίζει ότι έχει εξαντλήσει κάθε προσπάθεια για να συμβεί αυτό.
Το πρώτο βήμα για να ξεκινήσει η αλλαγή είναι κανείς να αναγνωρίσει κάποιες παραμέτρους που δυσκολεύουν την επικοινωνία ανάμεσα στα μέλη και να θελήσει να κάνει κάτι γι αυτό. Ο τρόπος που επικοινωνεί μια οικογένεια δείχνει πολλά για το τι συμβαίνει ανάμεσα στα μέλη της.
Αποτελείται από το λόγο, δηλαδή τις λέξεις που χρησιμοποιούμε, από τον τόνο της φωνής μας, από τους ήχους που κάνουμε όταν μιλάμε, από τις εκφράσεις του προσώπου μας, από τις κινήσεις του σώματος μας. Ο τρόπος που διαλέγουμε να επικοινωνήσουμε εμπεριέχει μέσα τις προσδοκίες μας, τις γνώσεις που έχουμε και τα συναισθήματα που μας διακατέχουν. Δείχνει τόσα πολλά για μας, ακόμα και όταν εμείς οι ίδιοι δεν το αντιλαμβανόμαστε άμεσα.
Σε μια αρμονική και αγαπημένη οικογένεια θα παρατηρήσει κανείς ότι οι άνθρωποι εκφράζονται ανοιχτά, άμεσα, δεν φοβούνται να πουν αυτό που σκέφτονται και γνωρίζουν ότι οι άλλοι θα δεχτούν με αγάπη και κατανόηση αυτό που ακούν, ακόμα και αν δεν συμφωνούν. Σε μια δυσλειτουργική οικογένεια συμβαίνει το αντίθετο. Οι άνθρωποι δεν νιώθουν άνετα να πουν αυτά που θέλουν, φοβούνται την επικριτικότητα των άλλων και γνωρίζουν ότι αν τολμήσουν να στηρίξουν μια άποψη που αντιτίθεται στις ιδέες και αξίες της οικογένειας τους, θα αντιμετωπιστούν ως απειλή. Η διαφορετικότητα θεωρείται επικίνδυνη για την οικογενειακή συνοχή. Γι αυτό και σε οικογένειες με τόσο παγιωμένες αντιλήψεις, τα μέλη αντιδρούν αμυντικά Κάποιοι θα προσπαθήσουν να εντρυφήσουν ενοχές στο μέλος που διαφοροποιείται, άλλοι θα ασκήσουν κριτική, άλλοι θα προσπαθήσουν να μεταπείσουν με γνώμονα τη λογική και άλλοι θα χάσουν τη συνοχή τους και θα παραπαίουν στις συζητήσεις και την συμπεριφορά.
Μην βιαστείτε όμως να κατηγορήσετε τους ανθρώπους σας αν φέρονται κάποιες φορές έτσι. Το πιθανότερο είναι ότι οι ίδιοι δεν το γνωρίζουν ότι σας συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο. Μάλιστα πολύ πιθανό είναι ότι αν το καταλάβουν να θελήσουν να το αλλάξουν.
Η αλλαγή στον τρόπο επικοινωνίας ανοίγει δρόμους σε έναν πιο αρμονικό τρόπο οικογενειακής ζωής. Βοηθάει να εκτιμάμε περισσότερο τους εαυτούς μας και τους άλλους και να αναθεωρούμε κανόνες που ίσως πλέον να μη μας ταιριάζουν. Όταν μια οικογένεια επικοινωνεί ανοιχτά τότε δέχεται την διαφορετικότητα των μελών της, ενθαρρύνει την αυτονομία και την διαφοροποίηση τους και εκτιμάει την ελευθερία να επιλέγει κανείς αυτό που επιθυμεί για τον εαυτό του. Μια τέτοια οικογένεια μπορεί να διατηρήσει την συνοχή της ακόμα και στις πιο μεγάλες δυσκολίες αλλά και να βιώσει τις ευχάριστες στιγμές σε βάθος και με ουσιαστικό τρόπο.
λίλιαν καρρά
ψυχοθεραπεύτρια
ψυχολογία ΒΑ
