Γυναίκες στην ηγεσία. Όταν οι γυναίκες αναλαμβάνουν τα ηνία, οι προσδοκίες γιγαντώνονται.

Περιεχόμενα

Γυναίκες στην ηγεσία Πορτρέτα γυναικών στο διάβα της Ιστορίας Γυναίκες στην ηγεσία Προσωπικότητες των νεότερων χρόνων Η επίτευξη της Ισότητας Νέες τάσεις και πολιτικές ισότητας Εμπόδια στο δρόμο για την εξουσία Εξουσία ή ηγεσία; Η ειδοποιός διαφορά Γυναίκες στην ηγεσία ΙΩΑΝΝΑ ΜΑΣΤΟΡΑ,

Στις κοινωνικές προκλήσεις που συναντούν, οι γυναίκες απαντούν με σκληρή εργασία, σιδερένια θέληση, ψυχική ευγένεια, καλές συνεργασίες και ομαδικό πνεύμα.

Γυναίκες στην ηγεσία

Με άρτια ικανότητα στη λήψη αποφάσεων, πολλές πρωτοβουλίες για ένταξη των κοινωνικά ευπαθών ομάδων και πρωτίστως διά του παραδείγματος του βίου τους, κάνουν τη διαφορά εμπνέοντας οράματα και ηθικό μεγαλείο στη νέα γενιά!!

Με αρχετυπική αφετηρία τις θηλυκές ποιότητες της Αθηνάς και της Αρτέμιδος, η γυναίκα ξεφεύγει ενίοτε από τον αποκλειστικό αρχέγονο ρόλο της γυναίκας τροφού και αναζητά την αυτοπραγμάτωση της μέσα από πνευματικές δραστηριότητες και διοικητικές αξιώσεις.

Πορτρέτα γυναικών στο διάβα της Ιστορίας

Πολλές οι στάσεις στα πορτρέτα των γυναικών που διακρίθηκαν στο διάβα της ιστορίας. Τα οποία ενέπνευσαν ποιητές, λογοτέχνες, σεναριογράφους, κινηματογραφιστές και θάμπωσαν με τον πλούτο της δημιουργικότητας τους τα πλήθη έως σήμερα.

Οι γυναίκες αυτές συνδέθηκαν με την αναζήτηση της ολοκλήρωσης και την υπέρβαση αψηφώντας διακρίσεις και αναρίθμητα κοινωνικά εμπόδια και ταύτισαν με αυτόν τον τρόπο την πορεία τους με την «ανδρεία», την εξουσία και την ηγεσία, λέξεις γένους θηλυκού.

Η Γοργώ θρυλική βασίλισσα της Σπάρτης παρεμβαίνει στη δημόσια ζωή της πόλης.

Η βασίλισσα Κλεοπάτρα προτιμά το μεταφυσικό πέρασμα σε άλλη διάσταση από το να συρθεί η πατρίδα της στο άρμα του Οκταβιανού.

Η Αλεξανδρινή Φιλόσοφος Υπατία επιλέγει έναν μαρτυρικό θάνατο από το συμβιβασμό με το αδυσώπητο ανερχόμενο θρησκευτικό και πολιτισμικό σύστημα της εποχής.

Άλλες πάλι γυναικείες μορφές λειτουργούν παρασκηνιακά εμπνέοντας ή στηρίζοντας την ανδρική εξουσία.

Κλασσικά παραδείγματα η Ασπασία στο πλευρό του Περικλέως, η Ολυμπιάδα πηγή ενθάρρυνσης του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Στα χρόνια του Βυζαντίου ξεχωρίζω το πορτρέτο της αυτοκράτειρας Θεοδώρας, η οποία στάθηκε πολύτιμη σύντροφος στο πλευρό του Ιουστινιανού. Με την αποφασιστική στάση της, τον εμψύχωσε στα γεγονότα της «Στάσης του Νίκα».

Γυναίκες στην ηγεσία

Πολλά και συγκλονιστικά τα παραδείγματα στο χώρο των επιστημών, των τεχνών και της διοίκησης, αλλά και των ηρωικών κατορθωμάτων.

Το τίμημα συνήθως πικρό και μοιραίο. Τις περισσότερες φορές η μοιραία εξέλιξη είναι ο θάνατος, ενώ στις πιο ήπιες περιπτώσεις η στέρηση της οικογενειακής ζωής και της μητρότητας.

Προσωπικότητες των νεότερων χρόνων

Ποιος δεν γνωρίζει τη σιδηρά κυρία Μάργκαρετ Θάτσερ, Πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου ή την Γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ; Άλλοτε με θετικό κι άλλοτε με αρνητικό πρόσημο.

Θα ήθελα όμως να διαφοροποιηθώ και να σταθώ σε δύο γυναίκες πρωτοπόρους στην πολιτική σκηνή.

Την πρώτη γυναίκα Πρόεδρο της Ευρώπης, την Ισλανδή πρόεδρο Βιγκντίς Φινμπογκαντότιρ (Vigdís Finnbogadóttir). Η οποία εξελέγη με δημοκρατικές διαδικασίες (4^η Πρόεδρος της Ισλανδίας) για 16 χρόνια. Και την Ελληνίδα πολιτικό Λίνα Τσαλδάρη, πρώτη γυναίκα υπουργό σε ελληνική κυβέρνηση, στα μέσα της δεκαετίας του 1950.

Ακόμη σε δύο προσωπικότητες που συνεπαίρνουν: την Ινδή πρωθυπουργό Ίντιρα Γκάντι και τη δική μας κυρά της Ρω.

Η επίτευξη της Ισότητας

Η ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα έχει επιτευχθεί σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Μετά από αγώνες και μάχες των γυναικών που αφικνούνται επίσημα στις 8 Μαρτίου του 1857 όταν εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη διεκδίκησαν καλύτερες συνθήκες εργασίας.

Πολλά έχουν αλλάξει από τότε. Έρευνα του Ευρωβαρομέτρου που έγινε για λογαριασμό της Κομισιόν, παραμονές της Διεθνούς Ημέρας της Γυναίκας μόλις πέρυσι, καταδεικνύει ότι η πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτών θεωρεί πως η παρουσία περισσότερων γυναικών σε θέσεις πολιτικής εξουσίας στις αναπτυσσόμενες χώρες θα έκανε την κατάσταση καλύτερη.

Νέες τάσεις και πολιτικές ισότητας

Οι νέες τάσεις που επικρατούν όπως η εργασία part time (μερικής απασχόλησης) ή το ευέλικτο ωράριο δίνουν την ευκαιρία στις γυναίκες όχι μόνο να πειραματιστούν, αλλά και να σημειώσουν επιτυχία σε πολλά άβατα των ανδρών.

Σε αυτό συμβάλλουν οι πρακτικές και πολιτικές ισότητας (Inclusive leadership) που ενθαρρύνονται από το Θεμελιώδη χάρτη ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τους πολίτες και μόνιμους κατοίκους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συγκεκριμένα στο κεφάλαιο III: που αφορά στην ισότητα.

Παρόλα αυτά, ο χάρτης εφαρμόζεται στα ευρωπαϊκά όργανα τηρουμένης της αρχής της επικουρικότητας και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να επεκτείνει τις αρμοδιότητες και τα καθήκοντα που τους αναθέτουν οι Συνθήκες.

Θα λέγαμε ότι η Ελλάδα ακολούθησε τις Κοινοτικές κατευθύνσεις, αλλά δεν ενσωμάτωσε τις πολιτικές αυτές σε έναν ευρύτερο πολιτικό σχεδιασμό με αποτέλεσμα να παραμείνουν αποσπασματικές. Στην πατρίδα μας είναι ιδιαίτερη η συμβολή της Γενικής Γραμματείας Ισότητας με στόχο να ενδυναμώσει και να προετοιμάσει τις γυναίκες να κατακτήσουν ανώτερες θέσεις σε πείσμα των κοινωνικών προκαταλήψεων.

Πολλές γυναίκες ήδη διακρίνονται στην πολιτική, στις επιστήμες, στις επιχειρήσεις αλλά και σε διάφορους τομείς της αγοράς, όπως σύμβουλοι σε επιχειρήσεις, σε εταιρείες τηλεπικοινωνιών, φαρμακευτικές, Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, τράπεζες, χρηματιστηριακές, δημόσιους οργανισμούς κα.

Η ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών επικοινωνίας, η εξέλιξη των εκπαιδευτικών μεθόδων, η συνεχής πρόοδος της επιστήμης, αλλά και η ανάγκη βιοπορισμού (λόγω οικονομικής κρίσης) οδήγησαν στη ραγδαία αλλαγή του κοινωνικού κατεστημένου και στην ανάγκη εισόδου της γυναίκας στον εργασιακό στίβο και σε όλα τα συνδικαλιστικά όργανα που τον εκπροσωπούν, με δυο λόγια στα κοινά.

Εμπόδια στο δρόμο για την εξουσία

Ένα σημαντικό εμπόδιο είναι οι κοινωνικές αντιλήψεις και τα κοινωνικά στερεότυπα, που θέλουν τη γυναίκα στην εξουσία «αρχομανή» καθώς η εξουσία ακόμη ταυτίζεται με την ανδρική πολιτιστική κυριαρχία.

Σε αυτά να προσθέσουμε τη συγκεκαλυμμένη και απροκάλυπτη διάκριση από την πλευρά των ανδρών. Τους σπουδαιότερους όμως ανασταλτικούς παράγοντες τους θέτουν οι ίδιες οι γυναίκες.

Αναφέρομαι στις οικογενειακές ευθύνες και στην ανατροφή των παιδιών. Η ανάληψη εξωτερικών διοικητικών ευθυνών ταυτίζεται με φυγή η ακόμη χειρότερα προδοσία της γυναικείας φύσης.

Σε αυτήν την παράμετρο, να προσθέσουμε τα διαλείμματα καριέρας λόγω τοκετού. Το μεγαλύτερο όμως εμπόδιο δεν είναι εξωγενές, φαίνεται να το θέτουν οι ίδιες οι γυναίκες στον εαυτό τους.

Είναι γνωστό ως «Άγχος του σκοπού». Για να κατανοήσουμε τη σημασία του αρκεί να φέρουμε το κάτωθι παράδειγμα. Ας υποθέσουμε ότι έχουμε την ικανότητα να περάσουμε την κλωστή στην οπή της βελόνας.

Το χέρι μας ξεκινά σταθερά να οδηγεί την βελόνα στην κλωστή. Πλησιάζοντας όμως αρχίζει να τρεμοπαίζει και το πέρασμα γίνεται εξαιρετικά δύσκολο.

Το ίδιο συμβαίνει όταν θέλουμε να γεμίσουμε ένα μπουκάλι, προς το τέλος το υγρό χύνεται αρκετά έξω από το μπουκάλι, όχι τόσο από την ανεπάρκειά μας, όσο λόγω της θεώρησης της δυσκολίας του εγχειρήματος. Κάτι τέτοιο συμβαίνει με πολλές γυναίκες καριέρας.

Την κρίσιμη στιγμή δειλιάζουν να μείνουν σταθερές και να διεκδικήσουν. Αυτό οφείλεται στη δύναμη των στερεοτύπων, της εκπαίδευσης που έχουμε λάβει αλλά και του καθημερινού μαύρου χιούμορ.

Για να αλλάξει άρδην το σκηνικό αυτό, είναι επιβεβλημένο να ενθαρρυνθούν καινοτόμες εκπαιδευτικές πολιτικές για την προώθηση της ισότητας των φύλων στο μαθητικό και σπουδαστικό κόσμο.

Άριστος σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός και στα δύο φύλα για την επιλογή εργασίας και προώθηση της ισότητας των φύλων στο χώρο της αρχικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Εξουσία ή ηγεσία; Η ειδοποιός διαφορά

Τότε, θα έχουμε περισσότερες γυναίκες στην ηγεσία και όχι κατά ανάγκη στην εξουσία.

Η εξουσία διαφέρει από την ηγεσία. Οι γυναίκες στην εξουσία συνήθως προβάλλουν ένα σκληρό κέλυφος χωρίς αδυναμίες ή άλλες ευαισθησίες.

Μια αυθεντικά ηγετική μορφή δεν αναζητά την εξουσία. Οι καταστάσεις την καλούν να αναλάβει τα ηνία σε κρίσιμες στιγμές και να αναλάβει δράση. Μην ξεχνάτε ότι η εξουσία είναι αφροδισιακή.

Η ηγεσία όμως συνδέεται επίσης με τα πεδία της αγωγής κι εκπαίδευσης, των τεχνών, της κοινωνικής μέριμνας και της εκπροσώπησης των γυναικών σε όλο το κοινωνικό κι εργασιακό φάσμα.

Με δυο λόγια, η γυναίκα ηγέτης δεν «διορίζεται», αλλά με το φυσικό της κύρος αναδεικνύεται. Αυτή που εξουσιάζει δε σημαίνει ότι αυτόματα έχει και τα προσόντα να ασκεί άρτια διοίκηση.

Αξίες, ψυχική ευγένεια, ευαισθησία και καλλιέπεια. Καλές συνεργασίες και ομαδικό πνεύμα, ικανότητα να συνδιαλέγεται αλλά και να θέτει όρια. Ικανότητα στη λήψη αποφάσεων, πολλές πρωτοβουλίες για ένταξη των κοινωνικά ευπαθών ομάδων και πρωτίστως διά του παραδείγματος του βίου της. Η γυναίκα ηγέτης εμπνέει οράματα και ηθικό μεγαλείο στη νέα γενιά!!