Το έθιμο της Κυρά Σαρακοστής. Η Κυρά Σαρακοστή, Ένα Παραδοσιακό Έθιμο που Φέρνει Συμβολισμούς και Παιχνίδια για τα Παιδιά.
Το έθιμο της Κυράς Σαρακοστής αποτελεί ένα από τα πιο παλιά και παραδοσιακά έθιμα που σχετίζονται με τη γιορτή του Πάσχα στην Ελλάδα.
Παρόλο που σήμερα έχει ξεχαστεί σε μεγάλο βαθμό, αποτέλεσε κάποτε έναν τρόπο για τους ανθρώπους να μετρούν τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι τη Μεγάλη Εβδομάδα.
Η Κυρά Σαρακοστή, παριστάνεται συνήθως ως μια γυναίκα με επτά πόδια, σταυρωμένα χέρια για προσευχή, ένα σταυρό και χωρίς στόμα, δείχνοντας τη νηστεία.
Κάθε εβδομάδα, ένα από τα πόδια της κόβεται, με το τελευταίο να αφαιρείται το Μεγάλο Σάββατο. Το κομμάτι αυτό του σώματος της κρύβεται σε ένα σύκο ή καρύδι, και όποιος το βρίσκει θεωρείται τυχερός.
Σε ορισμένες περιοχές, η Κυρά Σαρακοστή φτιάχνεται από ζυμάρι και αλάτι, ενώ αλλού κατασκευάζεται από πανί και πούπουλα. Στον Πόντο, αντί για χαρτί ή ύφασμα, χρησιμοποιείται ένα κρεμμύδι ή μια πατάτα, στην οποία καρφώνονται επτά φτερά κότας, ένα για κάθε εβδομάδα της Σαρακοστής.
Το έθιμο αυτό είχε διάφορες παραλλαγές σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, αλλά η βασική ιδέα παρέμεινε η ίδια: η αντίστροφη μέτρηση του χρόνου μέχρι το Πάσχα, με τη βοήθεια μιας συμβολικής μορφής.
Πέρα από τον χαρακτήρα της παράδοσης, η Κυρά Σαρακοστή αποτέλεσε επίσης μια παιχνιδιάρικη δραστηριότητα για τα παιδιά, προσφέροντας τους έναν τρόπο να ενταχθούν στις γιορταστικές προετοιμασίες της Σαρακοστής και να ανακαλύψουν την παράδοση με παιχνίδι και διασκέδαση.
Για το έθιμο της κυρα-Σαρακοστής έχουν γραφτεί οι παρακάτω στίχοι:
Την κυρά Σαρακοστή
που ‘ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν’
με αλεύρι και νερό.
Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι ένα σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό.
Και τις μέρες τις μετρούσαν
με τα πόδια της τα επτά
κόβαν’ ένα τη βδομάδα
μέχρι να ‘ρθει η Πασχαλιά.
(Στιχουργός: Πόλυ Βασιλάκη)
Φτιάξτε την Κυρά Σαρακοστή μαζί με τα Παιδιά
Δημιουργική Δραστηριότητα για τη Μετρητική Περίοδο της Σαρακοστής. Τι καλύτερο από το να συμμετέχουν τα παιδιά στις παραδοσιακές γιορτές και έθιμα της χώρας μας;
Μια από αυτές τις δραστηριότητες που μπορούμε να οργανώσουμε με τα παιδιά είναι η δημιουργία της Κυράς Σαρακοστής, ένα παραδοσιακό σύμβολο της μετρητικής περιόδου πριν το Πάσχα.
Υλικά:
3 κούπες αλεύρι
1 κούπα αλάτι
1 κούπα νερό
Μπαχαρικά για διακόσμηση όπως γαρύφαλλο ή μαχλέπι
Εκτέλεση:
Αρχικά, προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 160°C στον αέρα.
Σε ένα μεγάλο μπολ, ανακατεύουμε το αλεύρι, το αλάτι και το νερό μέχρι να δημιουργηθεί μια ελαστική ζύμη.
Στη συνέχεια, με τη βοήθεια των παιδιών, πλάθουμε την Κυρά Σαρακοστή, δημιουργώντας το σώμα, τη φούστα, το πρόσωπο και τα πόδια της.
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα μπαχαρικά ως διακόσμηση, προσθέτοντας γαρύφαλλα ή μαχλέπι στο πρόσωπο ή άλλα στοιχεία για να δώσουμε χρώμα και λεπτομέρεια.
Τοποθετούμε την Κυρά Σαρακοστή σε ένα ταψί που έχουμε στρώσει με λαδόκολλα.
Ψήνουμε τη ζύμη για περίπου 20-30 λεπτά, μέχρι να στεγνώσει και όχι να ψηθεί.
Συμβουλή: Αν η ζύμη φαίνεται πολύ στεγνή ή δύσκολη στο πλάσιμο, μπορεί να προστεθεί λίγο ακόμα νερό.
Πρέπει να θυμόμαστε ότι η Κυρά Σαρακοστή δεν τρώγεται, καθώς χρησιμοποιείται ως σύμβολο και αντιπροσωπεύει τη μετρητική περίοδο της Σαρακοστής.
Έτσι, ας απολαύσουμε αυτή τη δημιουργική δραστηριότητα με τα παιδιά μας και ας εντάξουμε την παράδοση στην καθημερινότητά μας με διασκεδαστικό και εκπαιδευτικό τρόπο!
