Βαγενά Σοφία, “Η 8η Μαρτίου δεν μπορεί να μένει στο συμβολισμό”. Η Ημέρα της Γυναίκας είναι μία ημέρα αφιερωμένη στην ισότητα, τη δημοκρατία, την ανάπτυξη και την πρόοδο. Βέβαια κατά τη γνώμη μου, η ημέρα της Γυναίκας δεν θα πρέπει να αποτελεί μία μόνο ημέρα γιορτής. Συνέντευξη της Βαγενά Σοφίας Αξιωματικός της ΕΛΑΣ, Συνδικαλίστρια Μέλος του Δ.Σ. της Π.Ο.Α.Σ.Υ. στην Κωνσταντία Γραμματικοπούλου για το aboutwoman.gr.
Οφείλουμε να τιμάμε και να σεβόμαστε κάθε μέρα όλες τις γυναίκες, υπενθυμίζοντας τη σημαντική συμβολή τους στη διαμόρφωση της κοινωνίας. Θα πρέπει να μιλήσουμε για ίσα δικαιώματα στην εργασία, στην κατάληψη θέσεων ευθύνης, στην επιστήμη, στην πολιτική, στην οικογένεια, στην κοινωνική ζωή, ώστε να σπάσουμε τις πατριαρχικές αντιλήψεις.
Είναι κάτι απλό αυτό; Όχι, δεν είναι. Απαιτείται μια προσπάθεια εξειδίκευσης βασισμένη στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων.
Αύξηση των γυναικοκτονιών
Η πρόοδος που έχει γίνει, παγκοσμίως, για την κατοχύρωση των δικαιωμάτων των γυναικών και την ισότητα των φύλων, δυστυχώς, ολοένα και υποχωρεί μπροστά στα μάτια μας. Κάθε μήνα θρηνούμε, τουλάχιστον, μια γυναίκα που χάνει τη ζωή της από άντρα του οικείου περιβάλλοντός της. Αιώνες πατριαρχίας και επιβλαβών στερεοτύπων έχουν δημιουργήσει ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ των φύλων στην αγορά εργασίας, στην επιστήμη και στην τεχνολογία.
Καταπέλτης για την ελληνική κυβέρνηση ήταν η ετήσια έκθεση του Human Rights Watch (Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) για την κατάσταση στην Ελλάδα το 2023. Στην έκθεση γίνεται, μεταξύ άλλων, αναφορά και στα δικαιώματα των γυναικών με το Human Rights Watch να επισημαίνει ότι, βάσει της έκθεσης του Μεσογειακού Ινστιτούτου Ερευνητικού Ρεπορτάζ, «η Ελλάδα κατέγραψε την υψηλότερη ετήσια αύξηση σε αναφερθείσες γυναικοκτονίες, μεταξύ 20 ευρωπαϊκών χωρών, κατά την διάρκεια της πανδημίας, με αύξηση 187,5%, μέσα σε ένα μόνο έτος, από το 2020 έως το 2021».
Καταπέλτης, όμως, ήταν και η Έκθεση αξιολόγησης της GREVIO, για τη χώρα μας, το Νοέμβριο του 2023, όσον αφορά τα νομοθετικά και άλλα μέτρα που θέτουν σε εφαρμογή τις διατάξεις της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας, δηλαδή την εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, στην οποία αν και η χώρα μας προσχώρησε το 2011, ακολούθησε με την κύρωση της, πολύ αργότερα, με τον Ν.4531/2018 μαζί με τον εφαρμοστικό της νόμο, ώστε να μπορεί να είναι υλοποιήσιμη.
Θεωρείς ότι έχουν πλέον καταρριφθεί τα αρνητικά στερεότυπα που αφορούν τις γυναίκες;
Μου είναι αρκετά δύσκολο να απαντήσω ότι έχουν εξαλειφθεί πλήρως τα αρνητικά στερεότυπα που αφορούν τις γυναίκες, τη στιγμή που η χώρα μας έχει χαμηλές επιδόσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά τον Ευρωπαϊκό Δείκτη Ισότητας των Φύλων. Για να σας απαντήσει κανείς, στο ερώτημα αυτό πρέπει να αποτιμήσει βασικά πεδία όπως εξουσία, χρόνος και εργασία στην καθημερινή ζωή μιας γυναίκας και να βγούν ασφαλή συμπεράσματα. Συμπερασματικά, έχουμε ακόμη δρόμο να διανύσουμε μέχρι οι γυναίκες να είναι όχι μόνο τυπικά αλλά και ουσιαστικά ισότιμες με τους άντρες.
Μπορεί να εναρμονιστεί ο τομέας της εργασίας με την οικογενειακή ζωή;
Όσον αφορά τον τομέα της Εργασίας, εντοπίζεται το πρόβλημα της χαμηλής απασχόλησης των γυναικών σε σχέση με αυτή των ανδρών, γιατί οι γυναίκες απασχολούνται και με τη μη αμειβόμενη οικιακή εργασία. Επιπλέον, οι εργαζόμενες γυναίκες κατέχουν συνήθως πιο χαμηλά αμειβόμενες και περισσότερο επισφαλείς θέσεις εργασίας από τους άνδρες.
Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα, εκτός από το έμφυλο χάσμα στην εργασία και το έμφυλο συνταξιοδοτικό χάσμα. Άρα λοιπόν, τα μέτρα αντιμετώπισης του έμφυλου συνταξιοδοτικού χάσματος σχετίζονται άμεσα με τα μέτρα για την αντιμετώπιση των έμφυλων ανισοτήτων στον χώρο της εργασίας.
Όσον αφορά την συμφιλίωση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, σημαντική είναι η βελτίωση της νομοθεσίας.
Το πρώτο όμως και κύριο είναι η ενθάρρυνση ανδρών και γυναικών για την ίση κατανομή των οικιακών ευθυνών και για την εξάλειψη των στερεοτύπων για το ρόλο των δύο φύλων στο σπίτι και στην οικογένεια, κάτι που απαιτεί ενημερωτικές καμπάνιες, εκπαίδευση, κίνητρα και φυσικά εκπαίδευση από μικρή ηλικία.
Ποια είναι τα κύρια μηνύματα της εκστρατείας ευαισθητοποίησης που ξεκίνησε η ομοσπονδία σας;
Κύριο μήνυμα της εκστρατείας της ομοσπονδίας μας αποτελεί ο ίδιος της ο τίτλος: «Ελάτε να δημιουργήσουμε μια αλυσίδα πρόληψης, στήριξης και προστασίας των θυμάτων βίας, κάθε μορφής!». Αυτό που κυρίως θέλουμε να περάσουμε όμως είναι ότι το θέμα της αντιμετώπισης της ενδοοικογενειακής βίας δεν είναι υπόθεση μόνο της Αστυνομίας, είναι ένα ζήτημα κοινωνικό.
Πρέπει να δημιουργηθεί ένα κοινωνικό κράτος που να δημιουργήσει ένα πέπλο προστασίας με απλά βήματα: Δημιουργία γραφείων ενδοοικογενειακής βίας σε κάθε αστυνομική διεύθυνση νομού, άμεση και δωρεάν νομική υποστήριξη και όχι απλά νομικές συμβουλές στο θύμα, άμεση εύρεση κατοικίας (εκτός αν υπάρχει κοινή οικογενειακή εστία με τον θύτη όποτε θα πρέπει να γίνεται άμεση εφαρμογή του άρθρου 52 της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης για απομάκρυνση του θύτη) καθώς και εύρεση εργασίας του θύματος, αμέσως μετά την καταγγελία για ενδοοικογενειακή βία.
Η Αστυνομία πρέπει να επενδύσει πολλά στον τομέα της πρόληψης και να εφαρμόσει διάφορες μεθόδους και προγράμματα που να στοχεύουν στον όσο το δυνατό μεγαλύτερο περιορισμό της διάπραξης τέτοιου είδους εγκλημάτων. Το έργο που έχουμε να επιτελέσουμε είναι δύσκολο και πρέπει σε αυτή την προσπάθεια η αστυνομία να μην είναι μονή αλλά να υπάρξει μια αλυσίδα πρόληψης των εγκλημάτων βίας από όλη την κοινωνία. Δε μπορεί λοιπόν να απουσιάζει ο Δήμος, το ΕΚΚΑ, οι δομές φιλοξενίας, η δικαιοσύνη και το σχολείο.
ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΜΗΝΥΜΑ
Για να είναι πλήρης η ανατροπή όλων εκείνων των συνθηκών που υποβαθμίζουν, απαξιώνουν και εγκλωβίζουν το γυναικείο φύλο επιβάλλεται να δικαιωθούν σε επίπεδο θεσμών και σε επίπεδο συλλογικής συνείδησης οι γυναίκες που τολμούν, οι γυναίκες που παίρνουν θάρρος από την τόλμη των πρώτων κι όλες οι γυναίκες, γιατί ο αγώνας είναι κοινός.
Για να έχει νόημα μια ημέρα αφιερωμένη στους αγώνες υπέρ των γυναικών, θα πρέπει κι όλες τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου να αγωνιζόμαστε υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών.
Όμως ο αγώνας για την αλλαγή των κοινωνικών προτύπων είναι κοινός, των γυναικών αλλά και των ανδρών. Όλες και όλοι μαζί μπορούμε!
Εάν υπάρχει ένα μήνυμα που πρέπει να μείνει είναι ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι δικαιώματα και των γυναικών και τα δικαιώματα των γυναικών είναι εξίσου ανθρώπινα δικαιώματα.
Επίσης, πιστεύω ότι η κοινωνία μας θα ήταν σε πολύ καλύτερο δρόμο αν είχε υιοθετήσει κάποια γυναικεία ποιοτικά χαρακτηριστικά όπως η ευαισθησία, η σύμπνοια, η τρυφερότητα, η ενσυναίσθηση και η συναισθηματική πολυπλοκότητα. Η εμπιστοσύνη άλλωστε στο πρόσωπο της γυναίκας είναι σε άμεση συνάρτηση με την κοινωνία που ζει.
Ας αναλογιστεί η κάθε μια από εμάς την κατάσταση ως έχει, την κατάσταση που βιώνει η ίδια σε όλους τους ρόλους που καλείται να εκπληρώσει και ας αποφασίσει πρώτα απ’ όλα τη δική της προσωπική αλλαγή.
Βαγενά Σοφία
Μέλος Δ.Σ της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αστυνομικών Υπαλλήλων
Πρόεδρος Δικαιωμάτων και Ισότητας Αστυνομικού Προσωπικού της Π.Ο.ΑΣ.Υ.
Αντιπρόσωπος της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Αθηνών
